كاهش فشار از پوست :

علاوه بر بررسي هميشگي پوست روش مهم ديگرجهت پيشگيري از فشار بر روي زخم وجود داردكه با تغيير وضعيت ، فشار از روي ناحيه استخواني پوست كم مي شود . هدف از كاهش فشار بر روي پوست رسيدن جريان خون به پوست است . اگر فشار برروي پوست كم نشود تحت فشار قرار گرفتن خون خارج از رگ هاي خوني ادامه خواهد يافت و خونرساني به پوست انجام نمي شود كه پوست سالم بماند .

از چه طريقي مي توان فشار پوست را از پاها كم كرد .

در تصویرA - وضعيت قرارگيري پا در تخت بگونه ای است که : فشار برروي پوست و عروق خوني وجود دارد .
در تصویر B – وضعيت  قرارگيري پا در تخت به گونه ای است که : هیچ نوع فشار وجود ندارد .

وضعيت پاها و پاشنه
از چه طريق مي توان فشار برروي پوست را درتختخواب كم كرد : 
از برنامه تغيير وضعيت بدن استفاده كنيد كه اجازه نمي دهد قرمزي بر روي برجستگي هاي استخوان ظاهر شود . بسته به نوع بدن بيمار برنامه تغيير وضعيت بدن را از 2 تا 5 ساعت انجام دهيد ( تغيير وضعيت بدن از پهلو به پشت و از پهلو به پهلو) 
مي توان مدت زمان بين تغيير وضعيت بدن را با افزودن 30 دقيقه به مدت زمان تغيير وضعيت افزايش داد و سپس جهت قرمزي پوست را بررسي شود .

الف - وضعيت خوابيده به شكم : 
Prone Position Padding
 

بيمار مي تواند بدون خطر براي مدت 8 ساعت با استفاده از بالش هاي حجيم ، سفت و تشك كوچك دمر بخوابد .
سر : .بالش كوچك زير سر را حمايت كند . اندازه بالش به راحتي شخص بستگي دارد . پوشش بيمار از جنسي نباشد كه پوست را تحريك كند .

قفسه سينه : از يك بالش يا بيشتر مطابق با راحتي بيمار استفاده كنيد .

  ران ها : بالشتك  در بالاي زانوها قرار دهيد تا ازقرمز شدن پوست پيشگيري كند .

ساق پا : زير ساق پا بالشتك  قرار دهيد كه پاها را  بحد كافي بلند كند و ازفشار برروي پنجه پا جلوگيري شود (  همچنين به جلوگيري از رشد ناخن ها در انگشتان  كمك مي كند ) و اجازه مي دهد پنجه ها از انتهاي تخت عقب كشيده شود . پاها در زاويه مستقيم نسبت به تنه باشد .  
بين زانوها : بين زانوها بالشتك قرار دهيد كه زانوها و قوزك را جدا از هم نگه دارد چنانكه زخم هاي فشاري پيشرفت نكند . 
هشدارها : از حوله هاي  تا كرده يا پتو  بجاي بالشتك يا بالش ها استفاده نكنيد زيرا مي توانند خيلي سخت و سفت باشند و تخريب پوست را باعث شود .
خوابيدن برروي شكم به در شب دو دليل مهم است : 
·  هم شما و هم هركسي كه براي تغيير وضعيت به شما كمك مي كند مي تواند 8 ساعت خواب يا استراحت كامل داشته باشد . 
·  در حالت خوابيده به شكم مفصل ران راست مي شود و به پيشگيري از سفتي لگن  و زانوها كمك مي كند . 
·  وضعيت هاي متناوب ديگر وضعيت پهلو به پهلو همچنين وضعيت خوابيده به پشت مي باشد  .

ب -  وضعيت خوابيده به پهلو با قرار دادن بالش پشت بدن                        
 Side Position Padding
 

 سر : .بالش كوچكی زير سر را حمايت كند . اندازه بالش به راحتي شخص بستگي دارد . پوشش بيمار از جنسي نباشد که پوست را تحريك كند . 
پشت : پشت بدن را حمايت كنيد كه وضعيت پهلو را حفظ كند . زيرا لگن عقب كشيده مي شود و از غلتيدن به پشت برروي ساكروم ( استخوان خاجي ) جلوگيري كند . 
لگن : بالا و پايين مفصل لگن بالش قرار دهيد . هنكاميكه بالش ها بطور صحيح قرار گرفتند يك دست صاف مي تواند بين بدن و تخت قرار بگيرد تا مطمئن شويد كه فشار كم شده است . اگر فشار كم نشده است يك بالش ديگر مي تواند اضافه شود . 
زانو : بالاي مفصل زانو بالش قرار دهيد . 
كم كردن فاصله بين پاها : بالش از طول بين پاها قرار دهيد كه از فشار بروي مفصل زانو و قوزك پا جلوگيري كند . 
نكته : پاها مستقيما برروي يكديگر قرار ندارد .

ج- وضعيت خوابيده به پشت :
Supine (Back) Position Padding
 

سر : بالش كوچك زير سر را حمايت كند . اندازه بالش به راحتي شخص بستگي دارد . پوشش بيمار از جنسي نباشد كه پوست را تحريك كند . 
پشت : بالشتك زير قسمت تحتاني پشت قرار دهيد تا بالا بودن ساكروم ميسر باشد. اين كار فشار را برروي ناحيه ساكروم كم مي كند و خستگي عضلات را در پشت كم مي كند . 
زانوها : خميدگي در زانو يك انحناء طبيعي است . از بالشتك بالاي قسمت پشت ناحيه زانو استفاده كنيد. توجه كنيد از بالشتك در قسمت پشت ناحيه زانو استفاده نكنيد .

قوزك ها : يك بالشتك كوچك در پشت پاشنه لازم است كه كشش را برروي ساق پا كم كند همچنين پاشنه بايد دور از تخت باشد كه از تخريب پوست جلوگيري كند . 
پاها : يك تكيه گاه نرم براي پا قرار داده مي شود كه اجازه دهد قسمت تحمل كننده وزن را برروي قسمت برآمده پا شبيه سازي كند . 
بين قسمت تحتاني پا : یک بالشتك يا بالش بين زانو قرار دهيد كه حداقل از كار افتادگي را در زانو و مفصل قوزك باعث شود . 
هشدار : به هیچ وجه از حوله هاي تا كرده يا پتو بجاي بالشتك يا بالش ها استفاده نكنيد زيرا مي توانند خيلي سخت و سفت باشند و سبب تخريب پوست شود .

چگونه فشار پوست را در صندلي چرخدار كم كنيم ؟

تغييرات وزن :

تغييرات وزن از ضروريترين تكنيك ها جهت پيشگيري از فشار برروي پوست و عضلات ساكروم و هريك از مفصل لگن مي باشد و از ميزان تحمل پوست در همه اوقات آگاه باشيد.

استفاده از بالش يا كوسن :

استفاده از يك بالش براي صندلي چرخدار ضروري است زيرا بالش ها كاهش فشار را فراهم مي كنند و با توزيع وزن در پيشگيري از زخم هاي فشاري كمك مي كنند . استفاده از بالش توسط فيزيوتراپيست توصيه مي شود .

اگر در بالش ها از هوا استفاده مي شود بررسي كنيد كه آن بطور صحيح پر شده است . 
 بررسي كنيد كه كوسن يا بالش مورد استفاده براي صندلي چرخدار محكم است و وضعيت آن خوب است و اگر استحكام خود را از دست داد سريعا آن را جايگزين كنيد فقط از كيفيت خوب استفاده كنيد . پلي يورتن بتراكم 2 / 1 و فشردگي 30 تا 35 توصيه مي شود .

تشکچه های روی ویلچر دارای دو نوع بادی و اسفنجی هستند . تشکچه بادی از دو لایه لاتکس زیرین و رویی تشکیل شده که در سطح خود حبابچه هایی مملو از هوای متراکم قابل تنظیم توسط دریچه دارد و هنگام استفاده از آن ، وزن فرد در سطح نشیمنگاه بصورت یکسان تقسیم می گردد .

تشکچه اسفنجی : 
از جنس فوم جهت استفاده افراد با وزن های مختلف تهیه شده و قابلیت تغییر ارتفاع در سطح نشیمنگاه را با توجه به راحتی فرد ویلچر سوار دارد .

دو نوع دارد : 
1. تشکچه خرده فشرده شده
2. تشکچه اسفنجی دو حالته

- همچنین تشک مواج هم از لوازمی است که در برداشت مداوم فشار از روی نواحی تحت فشار بدن در بیماران های ریسک (پر خطر) بسیار موثر می باشد . این وسیله مجموعه ای از سلول های حاوی هواست که به یکدیگر مرتبط می باشند و توسط پمپ مخصوص بطور یک در میان پر و خالی می شوند .

• در مواردي از تغيير وزن بدن ممكن است نياز باشد پهناي صندلي را تغيير دهيد .
هرگز از لاستيك يا حلقه هاي هوا استفاده نكنيد آنها خطرناك هستند زيرا جريان خون پوست داخل پا را مسدود می کند . 
نكته : تغيير وزن ضروري است . كوسن يا بالش ها تنها از زخم هاي پوست پيشگيري مي كند . 
 

 
همچنين : 
 مطمئن شويد ركاب هاي صندلي چرخدار در ارتفاع مستقيم بالا جهت بيمار تنظيم شده است . اگر ركاب هاي پا خيلي بالا تنظيم شو د بروي مفصل لگن فشار وارد خواهد كرد . 
 روي صندلي چرخدار راست بنشينيد .كاهش فعاليت به فشار اضافي انتهاي استخوان هاي عقب منجر مي شود . 
 برروي يك طرف تكيه نكنيد . 
 مراقبت روزمره از پوست را بكار ببريد .

پيشگيري از زخم هاي پوست :

 جديترين مسئله در افراد ضایعه نخاعی نگهداشتن سلامت پوست است . پوست سالم بي عيب است پوست خوب با روغن هاي طبيعي چرب مي شود و با خونرساني خوب تغذيه مي شود . پوست با رژيم غذايي خوب ، بهداشت خوب ، معاينه منظم و كاهش منظم فشار سالم باقي مي ماند .

بهداشت

بيمار بايد پوست را سالم و خشك نگه دارد ، پوستي كه بطور مكرر با ادرار، عرق يا مدفوع مرطوب مي شود احتمالا بيشتر تخريب مي شود . پوست را بعد از حمام خوب خشك كنيد اما با حوله محكم مالش ندهيد چون پوست مي تواند دچار آسيب شود . ممكن است شنيده باشيد كه الكل را بالاي ناحيه استخوان ماساژ دهيد و براي سالم نگه داشتن پوست بيمار خوب است اما توجه کنید الكل بيرون پوست را خشك و خشكيده مي كند . سلامت پوست را بررسي كنيد .

رژيم غذايي و مايعات

پوست بدن جهت تغذیه و بازسازی سلول های خود به مقدار معینی ویتامین و مواد معدنی نیاز دارد . لذا فرد باید رژیم غذایی متعادل داشته باشد که شامل میوه ، سبزیجات ، نان، حبوبات و سیب زمینی، شیر و فراورده های لبنی ، گوشت ماهی و انواع مرکبات حاوی ویتامین C می باشد . ضمن رعایت در مصرف نان و چربی که می تواند سبب افزایش وزن شود .

تمرینات بدنی : تمرینات منظم بدن هم می تواند گردش خون را بخوبی برقرار نماید . همچنین سبب می شوند وزن بدن افزایش نداشته باشد .

چون اضافه وزن می تواند سبب افزایش فشار روی قسمت های استخوانی بدن شود .

ورزش هایی مثل یوگا و شنا و نیز ورزش های مورد علاقه فرد در صورتی که با درد همراه نباشد ، توصیه می شود .
از سوی دیگر کم وزنی هم می تواند سبب ایجاد فشار روی قسمت های استخوانی بدن شود . چون افراد کم وزن عضله و چربی کمتری دارند همچنین ممکن است سوء تغذیه نیز داشته باشند و ویتامین و مواد معدنی کافی مورد نیاز بدن را دریافت نکند . لذا این افراد در حفظ سلامت پوست و بهداشت پوست بدن با مشکلات بیشتری مواجه می شوند .

اطلاعات لازم جهت پيشگيري از زخم هاي پوست 

انجام دهيد :

• مطمئن شويد پدال هاي پا در صندلي چرخدار نسبت به بلندي صحيح تنظيم شود . 
• از تشکچه روی ویلچر یا يك بالش يا كوسن توصيه شده برروي صندلي چرخدار استفاده كنيد . 
• در صندلي چرخدار راست بنشينيد ( كاهش فعاليت يا خميده بودن سريعا به تخريب زود پوست بالاي عقب استخوان خاجی منتهي مي شود ) 
• هنگاميكه كفش هاي تازه مي پوشيد پاها را بدقت بررسي كنيد . كفش نبايد خيلي تنگ يا بزرگ باشند . 
• از جوراب حمايت كننده ( ساپورت ) استفاده كنيد . 
• پوست را تميز نگه داريد ، باقي ماندن ادرار برروي پوست مي تواند به ايجاد مشكل منتهي شود . 
• از يك تشك محكم ( نه سفت ) استفاده كنيد كه تكيه گاه براي بدن ايجاد مي كند . تشكچه روي ویلچر بطور منظم به پخش شدن وزن بطور يكنواخت كمك مي كند . 
• دمر خوابيدن مفصل ران را به خارج مي كشد . همچنين اين وضعيت فشار را بيشتر بطور يكنواخت پخش مي كند و شانس كمتر براي ایجاد زخم ها مي باشد . 
• صندلي چرخدار خود را به جلو حركت دهيد يا وزن خود را هر 15 دقيقه در روي صندلي چرخدار جابجا كنيد .
• اگر پوست شما خشك است از كرم هاي چرب كننده استفاده كنيد 
• به ياد داشته باشيد حتي تغيير بسيار جزئي در وضعيت تا حدي كمك كننده است .

انجام ندهيد :

• از حلقه لاستيك هوا يا هر نوع حلقه استفاده نكنيد ، اينها مقداري فشار در جايي كه نمي خواهيد ايجاد مي كند و جريان خون پوست در داخل حلقه مسدود مي شود . 
• كمر بند بهداشتي نپوشيد كه مي تواند به زخم هاي فشاري منتهي شود . 
• لباس با وزن سنگين ، لباس زير نايلوني يا لباس سفت نپوشيد . 
• اسباب در جيب هاي شلوار يا برروي صندلي چرخدار نگذاريد . 
• برروي پوست خشك الكل استفاده نكنيد . 
• در تخت با بالابردن سر به مدت طولاني ننشينيد اين موارد باعث مي شود پوست بالاي انتهاي تحتاني نخاع فشرده شود و مي تواند به زخم ها منتهي شود . 
• هرگز بیمار روی ویلچر یا تخت کشیده نشود ، بلکه بایستی برای جابجایی ، او را بلند نمود .

درمان :

بهترین نتایج درمانی زخم بستر ، ناشی از بکارگیری یک کادر منظم از متخصصین خواهد بود و نیز شامل اقدامات ذیل می باشد :

1. انجام مراقبت صحیح :

- مراقبت پوستی و بهداشت مناسب 
- پرهیز از خشکی پوست 
- مهمترین نکته در مراقبت این بیماران ، کم کردن فشار است .
- با تغییر وضعیت حداقل هر 2 ساعت یکبار ، از بدتر شدن روند زخم جلوگیری کنید .
- از تشک مواج استفاده شود که می تواند فشار را از نواحی تحت فشار (روی برجستگیها و نواحی استخوانی) کاهش دهد .
- تشکچه روی ویلچر هم می تواند سبب کاهش فشار در وضعیت نشسته بیمار شود و در هنگامیکه زخم بخصوص در ناحیه نشیمنگاه است ، بسیار کمک کننده است .
- مرتباً ملحفه های بیمار خشک باشد و یا از پانسمان ضد نفوذ آب استفاده کنید .

2. کنترل عفونت

• زخم را تمیز نگه دارید .
• در هر بار تعویض پانسمان ، زخم را به آرامی نرمال سالین شستشو دهید .
• از آنتی سپتیک و پاک کننده هایی مثل بتادین جداً پرهیز شود بخاطر اینکه نسبت به تشکیل بافت های گرانولاسیون جدید ، سیتوتوکسیک هستند . 
• لازم است منطقه بافت مرده جداسازی و دبرید شود .
• مراقب آلوده شدن زخم باشید ( سرایت از محل زخمهای دیگر – یا ادرار و یا مدفوع ) 
• زخمهای عفونی ممکن است بوی عفونت داشته باشد و تغییر رنگ دهد و یا حتی ترشح چرکی داشته باشد 
• در صورت عدم بهبود پوست طی چند روز پس از شروع درمان و نیز بروز علائم عفونت ، آنتی بیوتیک توسط پزشک تجویز می شود .

3. حمایت تغذیه ای از بیمار

• به محض پذیرش بیمار با یک متخصص تغذیه مشاوره شود زیرا که بایستی بهترین رژیم غذایی جهت بهبود بیمار تعیین گردد .
• کمبودهای تغذیه ای بایستی جبران شود ( ویتامین C، ویتامین K و روی ) 
• مصرف مایعات کافی نیز توصیه می شود .
• اگر بیمار مبتلا به سوء تغذیه باشد ، توانایی ساخت کافی پروتئین برای اصلاح بافت تخریب شده ندارد و ضروری است مداخلات تغذیه ای شامل تجویز مکمل های تغذیه ای و مواد مغذی برای بیمار آغاز گردد . ویتامین ها و مواد معدنی با دوز صحیح توسط متخصص تغذیه در صورت لزوم تجویز می شود .
• شواهدی در دست است که رژیم پر پروتئین به بهبود زخم کمک می کند بنظر می رسد این رژیم خصوصا در بهبود زخم هایی که در 8 هفته بهبود نمی یابند ، کمک کننده است .

4. بررسی روزانه

همانطور که در این مقاله عنوان شد هر فرد بایستی روزانه نسبت به بررسی و کنترل محل های مستعد فشار اقدام نماید .
• از تشکچه روی ویلچر به طور مناسب نگهداری نماید .
• هنگام قرار گرفتن در موقعیت های پر خطر مانند مسافرت ها بعلت نشستن طولانی مدت در خودرو یا هواپیما توجه خاص داشته و برنامه رفع فشار خود را ادامه دهد .
• از خشکی پوست اجتناب و از مرطوب کننده ها استفاده نماید .
• از مصرف سیگار پرهیز نماید .
• استحمام روزانه و مراقبت بهداشت مناسب پوست را هیچگاه فراموش نکند .
• در بررسی روزانه نواحی تحت فشار ، هم بصورت مشاهده ای و هم بصورت لمسی معاینه دقیق داشته باشد .
• در لمس بایستی به مواردی همچون گرمی ، سفتی و ادم توجه کند . زیرا آسیب پوست ممکن است با مشاهده معمولی قابل شناسایی نباشد .
• هنگام نشستن روی ویلچر باید هر 15 دقیقه یکبار ، حداقل خود را از روی ویلچر بلند کند .
• چرخش متناوب در تخت و در هنگام دراز کشیدن را فراموش نکند .
مهمترین مسئله در درمان این است که بتوان در مراحل اولیه ، زخم بستر را تشخیص داد و از پیشرفت آن جلوگیری کرد و لازمه آن نیز داشتن آگاهی کافی از سوی فرد بیمار در این زمینه می باشد . 

منبع :isaarsci